Tag: Vietnam Ordusu

1 Mayıs 1975 günü, Vietnam Ordusu Vietkong birlikleriyle birlikte Saygon’a girdi ve dünyanın süper gücü ABD’yi bozguna uğratan son noktayı koydu. ABD Ordusu, savaşmak için getirdiği hava ve deniz araçlarının tümünü bu kez kaçmak için kullandı ve Vietnam’da tarihinin en büyük askeri yenilgisini aldı. 1 Mayıs 1975, 20.yüzyılda Türk Kurtuluş Savaşı’yla başlayan ulusal bağımsızlık savaşlarının doruk noktasıdır ve yoksul bir ulusun birliğini sağlaması durumunda neleri başaracağını gösteren evrensel bir utkudur (zaferdir). Alttaki yazıyı, Vietnam halkının yüz yıl süren ulusal bağımsızlık savaşımına (mücadelesine) saygımızı göstermek için yayınlıyoruz.

İçte Birlik Dışta Sorun

İçte, Ho Şi Minh’in birleştirici tutumu ile ayrılıklar aşıldı. Ancak, dış sorunlar ulusal bağımsızlık konusundaki özgüven eksikliği nedeniyle aşılamıyordu. Çin, kuzeyde Vietnam üzerinde daha çok söz sahibi olma isteği içindeydi. Vietminh ise ABD ile iyi ilişkiler kurmaya, onlar tarafından tanınmaya ve Birleşmiş Milletler’e alınmaya önem veriyordu.

O günün, dünya siyasi modası, Vietnam’ı da etkilemiş, ABD desteğini almanın birçok sorunun çözümünü sağlayacağına inanılmıştı. Ho Şi Minh Şubat 1948’te, ABD başkanı Truman’a yazdığı mektupta; “Amerikalılar, Filipinler’in bağımsızlığını destekledikleri gibi, Vietnam’ın da bağımsızlığını desteklemelidirler” diyecektir.

Yeniden İşgal

Bu tür ‘iyi niyetli’ diplomatik istemler, kısa sürede ‘boş istekler’ haline geldi ve Vietnam halkı, tarihinde gördüğü en acı ve en vahşi yeni bir savaş dönemine girdi. Fransız birlikleri, 25 Eylül 1945 günü Güney Vietnam’a çıkarma yapmaya başladı.

Vietminh hükümeti, ABD’ye başvurarak Fransızların 2.Dünya Savaş’ında Çinhindi’nde Japonlarla işbirliği yaptığını, kendilerinin ise Vietnam’a demokrasi getirmeğe çalıştığını belirtip, bu yönde gerçekleştirdikleri iyileştirmeleri sıralıyarak, ABD’den Fransız işgalini durdurmasını istedi.

ABD, o dönemde bu tür işgallere karşı çıkacak demokratik bir ülke olarak görülüyordu. Amerikalılar bu isteklere doğal olarak aldırmadı. Dünyanın paylaşımına son biçim henüz verilmemişti. Sovyetler Birliği, ABD ve İngiltere bu biçimi Potsdam’da verdiler ve buradan Vietnam’ın hiç beklemediği bir sonuç çıktı.

Ho Şi Minh’in Çağrısı

Ho Şi Minh 1946 Aralığında halka bir çağrı yaptı. Bu çağrı, ulusal birliği halk savaşının her aşamasında yaşama geçiren bir ilke ve kitleleri yurt savunmasında birleştiren bir ulusal ant oldu.

Ho Şi Minh’in halka yaptığı çağrı şöyleydi: “Din, parti, köken ayırımı gözetmeksizin herkes, erkekler ve kadınlar, gençler ve ihtiyarlar, Fransız sömürgeciliğine karşı savaşmak için, yurdunu kurtarmak için ayaklansın! Tüfeği olan tüfeğini, kılıcı olan kılıcını kullansın! Ve eğer kılıcı da yoksa kazma, kürek tırpan kullansın…”

1949’a dek süren anti-sömürgeci savaş, Çin’de Mao’nun Çang Kay Şek’i yenmesiyle önemli bir desteğe kavuştu. Sovyetler Birliği ve Çin, 1950 Ocağında Vietnam Cumhuriyetini tanıdı. ABD ise, soğuk savaşın en hızlı dönemi olan o günlerde, Fransız işgal kuvvetlerinin desteğiyle, Güney’de kurulan kukla hükümeti tanıdı. Ardından, Fransızlara askeri yardımda bulundu. Vietnamlılar birkaç yıl önce ulusal bağımsızlık için yardımını istedikleri Amerikalıların gerçek niteliğini görmüş oldu.

Vietnam sorununu çözmek için Cenevre’de toplanan konferans 21 Temmuz 1954 yılında kapandığında Vietnam, 17.Paralelle ikiye bölünmüştü. Kuzeyde Bağımsız Demokratik Vietnam Cumhuriyeti (Kuzey Vietnam) Güneyde, Batı desteğinde, Vietnam Cumhuriyeti (Güney Vietnam).

Bölünme ve ABD İşgali

Kuzey Vietnam’ın çevre ülkelere örnek olmasından çekinen ABD, özellikle CIA (Central Intelligence Agency) ajanları aracılığıyla Saygon’a yerleşti. Güney Vietnam’ın başına getirilen Ngo Ding Diem, baskıcı bir dikta devleti kurdu.

Diem, Cenevre Antlaşması gereğince 1956 yılında yapılması gereken seçimleri yapmadı ve siyasi çalışmayı yasakladı. Bu uygulamalara, Kuzey Vietnam ve Çin’den başka karşı çıkan olmadı. Vietnam iç savaşı da içeren yeni ve kanlı bir çatışma dönemine daha girdi.

1959 yılında Güney’de, başını komünistlerin çektiği bir ayaklanma ortaya çıktı. 20 Aralık 1960’da Güney Vietnam Ulusal Kurtuluş Cephesi (Vietkong) kuruldu. Vietminh gibi tüm ulusal güçleri bünyesinde toplayan Vietkong kısa sürede büyük bir güç durumuna geldi.

Vietkong’un Diem’e karşı savaşımına Budhacılar da katıldı. Budhacı 8 rahibin Diem rejimini protesto etmek amacıyla arka arkaya kendilerini yakması etkili oldu. Toplumsal karşıtçılığın bu denli artması Diem’in sonunu getirdi. ABD, CIA’nın yönlendirmesiyle, bir askeri darbe düzenledi ve yönetime kendisinin getirdiği Diem öldürüldü. Yeni bir cunta hükümeti kuruldu.

ABD ve Savaş

Hükümet değişikliği, Güney’deki karmaşayı gidermedi. ABD başkanı Kennedy, Vietnam sorununu çözmek için bölgeye Amerikan askeri gönderdi. 16 bin kişilik bu ilk kuvvet dolaysız bir biçimde çatışmalara sokuldu ve ABD tarihinin ilk askeri yenilgisini alacağı Vietnam savaşına bulaşmış oldu.

Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri Kruşçev, 6 Ocak 1961’de bağımsızlık savaşlarını destekleyeceğini bildirmiş ve bu bildirime uygun davranarak desteğe başlamıştı. Sovyet ve Çin yardımıyla Vietnam sorunu, uluslararası askeri ve siyasi bir sorun durumuna gelerek olağanüstü bir boyut kazandı.

Uzun yıllar süren savaşlar nedeniyle zaten yorgun ve bitkin duruma gelmiş Vietnam halkı, kendisini bu kez bir cehennem içinde buldu. Sıradışı bir ulusal dirençle, dünyanın tartışmasız süper gücü olan ABD’yi ve onun ileri teknolojiyle donatılmış ordusunu yendi. Vietnam, ABD Silahlı Kuvvetlerinin 1961’de gelişinden tam 14 yıl sonra, 1 Mayıs 1975 yılında, tam olarak, bağımsızlığına kavuştu.

ABD’nin Vietnam’a Yaptığı

ABD Hava Kuvvetleri Vietnam’a, yalnızca 1965-1968 yılları arasındaki üç yıl ve 1972 yılındaki 6 aydan oluşan 3,5 yıllık bir zaman dilimi içinde tam bir milyon yüz bin ton bomba attı. Bunun ne anlama geldiği, 4 yıllık 2 dünya savaşında pasifik çatışmaların tümünde 650 bin ton bomba kullanıldığı bilinirse açıkça ortaya çıkacaktır.

14 yıllık savaş içinde, ABD kaynaklarına göre, 55 bin Amerikalı, 200 bin Güney Vietnam’lı asker, 725 bin Kuzey Vietnam ve Vietkonglu asker ve 500 bin sivil olmak üzere 1,5 milyon insan öldü. ABD, 1972 yılında savaşa, 580 bin Amerikalı, 64 bin Koreli, Taylantlı, Avustralyalı, bir milyon sekiz yüz bin Güney Vietnamlı asker ile 3500 helikopter ve 2000 savaş uçağı sürmüştü.

Rus ve Türk Devrimi’nin Vietnama Etkisi

1917 Rus ve 1923 Türk Devrimleri, Vietnam Ulusal Savaşımını da olumlu yönde etkilemiştir. Türk Ulusal Bağımsızlık Savaşı, Vietnam’da ilgi uyandırmış, sömürgeci büyük devletleri yenmenin mümkün oluğunu onlara göstermiştir.

Bağımsızlığa kavuşup Kalkınmanın ancak Fransız yardımıyla sağlanabileceğine inanılan bir dönemde, yoksul ve yalnız Anadolu halkının başarısı, Vietnamlı ulusçulara yeni bir ufuk açtı. Bu ufkun boyutu, Ho Şi Minh’in; “Türk halkı hayranlık verici bir cesaret ve fedakarlık ruhuyla uğursuz Sevr anlaşmasını yırttı ve bağımsızlığını kazandı. Emperyalizmin düzenlerini yendi ve sultanın tahtını devirdi. Bitkin, parçalanmış ve çiğnenmiş bir ulusu, birleşmiş ve güçlü bir cumhuriyet haline getirdi, devrimini yaptı” biçimindeki sözleriyle ortaya çıkmaktadır.

Kaynak: Metin AYDOĞAN (http://www.guncelmeydan.com/).